کد مطلب:124758 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:163

چرا امام حسن پیشنهاد صلح را می پذیرد؟
با توضیح این نكته این باور در ذهن ها شفاف خواهد شد كه گردش معادلات اجتماعی به سود معاویه باعث پذیرش صلح است. البته نه آن مقدار كه معاویه سپاه خویش را حریف موقعیت سپاه امام مجتبی ببیند، كه اگر چنین بود معاویه پیش قدم به صلح نمی شد و بر آن اصرار نمی ورزید. بلكه تزویر تا آن مقدار پیش رفته است كه صلابت سپاه حق را شكسته و معاویه را برآینده امیدوار ساخته است كه اگر از راه سازش درآید چه بسا بتواند موقعیت مضطرب خویش را اسقرار نهد. به همین جهت معاویه با به كارگیری تزویر جهت شكستن صلابت تشكل همسو اصرار بر صلح دارد.

بر این اساس این سخن كه امام همام پیش قدم صلح بوده است مخدوش می باشد. امام همام در ابتدای امامت خویش به دلایلی كه عمده تعهد الهی و حضور و بیعت مردم و امید به استواری مردم در میدان نبرد بود؛ همان روش پدر دلیرش امام علی علیه السلام را در مصاف با معاویه پیش می گیرد. چون همان شرایط كه برای امام علی علیه السلام فراهم بود برای امام مجتبی نیز آماده بود. مدیریت توان مندی از نظر نیروی انسانی و تجهیزات نظامی و اطلاع كافی از توان مندی طرف مقابل و نیز پیروی مردم از دستورات امام همام همه این شرایط فراهم بود. در مقابل برای معاویه فراهم آمدن این گونه شرایط برای امام، نگران كننده است. و خود را حریف میدان نمی بیند. معاویه در شرایط همانند شرایط صفین قرار گرفته است. با این تفاوت كه طعم تلخ لیلة الهریر در كام معاویه مستقر و اینك تلخی آن شب در خاطر وی تداعی می نماید و عملا هیبت و صلابت و یورش سپاه اهل بیت را دیده



[ صفحه 152]



است. به همین جهت جا دارد بیش از صفین نگران باشد و در صدد گزینش راه دیگر برآید.

امام مجتبی علیه السلام چون شرایط ستیز را فراهم می بیند، همانند شرایط زمان علی، علی گونه تصمیم راسخ بر برخورد نظامی دارد تا ریشه فتنه را كه در صفین نهال آن بر زمین نشانده شده بود، قطع كند. لیكن هنگامی كه شرایط دگرگون شود، البته تصمیم را نیز دگرگون خواهد نمود. همان گونه كه در صفین تا هنگامی كه معادلات نظامی به سود امام علیه السلام بود تلاش بر تداوم جنگ بود، و هنگامی كه تزویر در میان سپاه امام علی، تفرقه ایجاد نمود فرصت را از یاران علی گرفت، تصمیم امام نیز تغییر نمود.

در جنگ صفین مالك اشتر در نزدیكی خیمه معاویه قرار گرفت، قاصد از جانب امام آمد كه دست از جنگیدن بكشید! مالك پیام فرستاد كه به اندازه دوشیدن یك شتر به من مهلت دهید! عوامل نفاق تزویر اصرار كردد كه اگر مالك بر نگردد علی را به قتل خواهیم رساند!

در جنگ صفین علی علیه السلام می گفت فریب قرآن های عمروعاص را نخورید، قرآن منم. عوامل تزویر و تحجر و نفاق می گفتند ما با هواردان قرآن سر جنگ نداریم. این گونه گردش باعث تحمیل صلح بر سپاه امام مجتبی علیه السلام می شود. كه فرماندهی سپاه با هشت هزار نیرو به سپاه معاویه می پیوند! تحلیل چگونگی این گردش در بخش «تحلیل صلح در گفتار امام» نیز اشاره شده است. بر این اساس موضع گیری امام مجتبی تفاوتی با موضع گیری علی ندارد. روشی همانند روش علی در شرایط متفاوت از امام مجتبی پدیدار است.



[ صفحه 153]